Wyrok Sądu (dziesiąta izba) z dnia 10 listopada 2021 r. w sprawie T-193/20

Prowadzący do wydania wyroku spór dotyczył postępowania w sprawie unieważnienia prawa do zarejestrowanego wzoru wspólnotowego przestawiającego płytę budowlaną ze względu na brak indywidualnego charakteru tego wzoru. Jako wcześniej ujawniony wzór wskazano ekrany akustyczne.

W 2016 r. Eternit Osterreich GmbH z Austrii wystąpiła z wnioskiem o unieważnienie prawa do wzoru przedstawiającego zewnętrzną postać płyty budowlanej, wskazując, że sporny wzór nie jest nowy, nie ma indywidualnego charakteru oraz że cechy jego postaci wynikają jedynie z ich funkcji technicznej. Rozpatrując wniosek Wydział Unieważnień  EUIPO unieważnił prawo do spornego wzoru z tego powodu, że jest on pozbawiony indywidualnego charakteru względem wzoru ujawnionego przed datą dokonania zgłoszenia spornego wzoru do rejestracji przedstawiający ekran akustyczny. Odwołanie od decyzji unieważniającej wzór wniósł właściciel wzoru, spółka o tej samej nazwie – Eternit – jednak z siedzibą w Belgii.

Zdjęcia spornego wzoru zarejestrowanego pod numerem: 2538140–0001

Zdjęcie wzoru ujawnionego w dniu 4 marca 2013 r. przedstawiające płyty typu „ekrany akustyczne”.

Zarejestrowany wzór wspólnotowy posiada indywidualny charakter, jeżeli całościowe wrażenie, jakie wywołuje na poinformowanym użytkowniku, różni się od wrażenia, jakie wywiera na takim użytkowniku wzór, który został udostępniony publicznie przed datą dokonania zgłoszenia spornego wzoru do rejestracji. Zakres ochrony wzoru wspólnotowego nie zależy od charakteru produktu, w którym ten wzór jest zawarty lub zastosowany.

Sąd rozpatrujący decyzję o unieważnieniu wzoru uściślił zasady oceny indywidualnego charakteru wzoru. Ocena indywidualnego charakteru polega na przeprowadzeniu czteroetapowego badania. Zakłada ono określenie branży produktów, w których wzór ma zostać zawarty lub zastosowany, poinformowanego użytkownika wspomnianych produktów według ich przeznaczenia, a także wskazanie stopnia znajomości stanu sztuki wzorniczej i poziomu uwagi poświęcanej podobieństwom i różnicom przy dokonywaniu porównywania wzorów. Kolejnym etapem jest określenie stopnia swobody twórcy przy opracowywaniu wzoru. Na koniec dochodzi do analizy wyniku bezpośredniego porównania całościowego wrażenia wywieranego na poinformowanym użytkowniku przez zakwestionowany wzór i przez każdy, rozpatrywany odrębnie, wcześniejszy wzór, który został udostępniony publicznie.

W niniejszej sprawie w celu zbadania indywidualnego charakteru spornego wzoru, zdefiniowana została branża płyt budowlanych. Chociaż stopień swobody twórcy należy określać ze szczególnym uwzględnieniem wymagań związanych z właściwościami wynikającymi z funkcji technicznej danego produktu, to w ocenie Sądu twórca dysponuje znaczącym stopniem swobody w zakresie opracowywania rodzajów, kształtów, kolorów i motywów zdobniczych płyt budowlanych. Swoboda twórcy jest o tyle istotnym czynnikiem, że pozwala niuansować ocenę indywidualnego charakteru spornego wzoru.

Dokonano porównania wzoru wcześniejszego ze wzorem spornym, z którego wynikają cechy wspólne, jak np. płaskie powierzchnie liniowe cechujące się licznymi równoległymi wybrzuszeniami. Porównanie całościowego wrażenia wywieranego przez kolidujące ze sobą wzory powinno stanowić syntezę i nie może ograniczać się do analitycznego porównania wykazu podobieństw i różnic.

Jak wskazano, poinformowany użytkownik nie zwróci uwagi na dokładne proporcje ani na rozpiętość poszczególnych kątów. Jego uwaga będzie raczej kierowana na całościową postać wzorów i ich wspólne cechy, które dają wrażenie podobieństwa porównywalnych wzorów. Ewentualne różnice w liczbie linii czy proporcji wymiarów odgrywają niewielką rolę, zwłaszcza gdy kolidujące ze sobą wzory są zazwyczaj obserwowane w pewnej odległości, niezależnie od tego czy chodzi o elewacje budynków, czy też o ekrany akustyczne.

W rezultacie Sąd stwierdził, że sporny wzór jest pozbawiony indywidualnego charakteru, ponieważ z punktu widzenia poinformowanego użytkownika jest on całościowo podobny do wzoru wcześniejszego.

Sprawa ilustruje, że po pierwsze, w branży budowlanej również istotny jest wygląd produktu, który można chronić jako zarejestrowany wzór przemysłowy. Po drugie zaś, ważność wzoru może podważyć wcześniejszy wzór ucieleśniony w innym rodzaju produktu, czego warto mieć świadomość przy dokonywaniu zgłoszenia. Bez względu na powyższe, rejestracja wzoru daje uprawnionemu wiele korzyści. Pozwala bowiem łatwo i szybko uzyskać monopol i osiągnąć związaną z tym przewagę na rynku.