Trudności z rejestracją pojedynczych kolorów i/lub ich kombinacji jako znaków towarowych są dobrze znane w UE. Łatwiej jest natomiast zarejestrować znak pozycyjny, tj. znak, którego ochrona obejmuje użycie koloru na konkretnym elemencie produktu. W niniejszej sprawie zgłaszającemu nie udało się jednak uzyskać ochrony. Z pewnością istotną przeszkodę stanowił dobór kolorów, typowy dla branży, w której ubiegał się on o ochronę.

W dniu 11 września 2024 r. Trybunał oddalił skargę Väderstad Holding AB na decyzję Izby Odwoławczej EUIPO, która odmówiła rejestracji pozycyjnego znaku towarowego (sprawy połączone T-361/23, T-362/23, T-363/23, T-364/23).

W 2019 r. spółka Väderstad Holding AB zgłosiła do rejestracji następujące oznaczenia wskazane jako pozycyjne znaki towarowe dla towarów z klas 7 i 12 Klasyfikacji Nicejskiej (klasa 7: „Maszyny i aparatura rolnicza, ogrodnicza i leśna; Maszyny rolnicze; Maszyny rolnicze; Mechanizmy zrobotyzowane stosowane w rolnictwie; Obrabiarki rolnicze”; Klasa 12: „Ciągniki rolnicze; Przyczepy [pojazdy]; Zaczepy do przyczep samochodowych”).

Na podstawie art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 wniosek o rejestrację znaków został odrzucone z uwagi na brak charakteru odróżniającego. Pomimo odwołania od powyższej decyzji, Izba Odwoławcza EUIPO utrzymała w mocy odmowę rejestracji w całości, w następstwie czego skarżąca podniosła zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) ww. rozporządzenia, twierdząc, że Izba Odwoławcza błędnie uznała, że znaki nie mają charakteru odróżniającego w odniesieniu do określonych towarów.

Izba Odwoławcza stwierdziła, że właściwy krąg odbiorców (tj. grupa profesjonalistów z sektora rolnego) postrzega zgłoszone znaki towarowe i kombinację kolorów czerwonego, żółtego i czarnego jako „prosty wariant kombinacji kolorów używanej w sektorze rolnym” do celów bezpieczeństwa i sygnalizacji. Izba Odwoławcza uznała, że w odniesieniu do określonych towarów zgłoszone oznaczenia nie mogą wskazywać na pochodzenie handlowe i w związku z tym są pozbawione charakteru odróżniającego. Ponadto Izba Odwoławcza podkreśliła znaczenie interesu publicznego, który uniemożliwiał nieuzasadnione ograniczenie dostępności kolorów dla innych przedsiębiorców przy sprzedaży tych samych towarów lub oferowaniu tych samych usług.

Skarżąca zarzuciła Izbie Odwoławczej, że:

• w niewystarczającym stopniu uwzględniła praktykę używania kolorów jako znaków pozycyjnych w sektorze rolnym oraz fakt, że rolnicy, tj. właściwy krąg odbiorców, są jej świadomi

Sąd wskazał, że aby kolory lub kombinacje kolorów (w tym przypadku pozycyjny znak towarowy składający się z kolorów czerwonego, żółtego i czarnego) mogły odróżniać towary lub usługi przedsiębiorstwa, muszą być w stanie przekazywać informacje dotyczące pochodzenia produktu. Sąd podkreślił jednak, że kolory mają niewielką zdolność do przekazywania informacji ze względu na ich powszechne użycie. Ponadto Sąd nie znalazł podstaw do ustalenia charakteru odróżniającego lub pochodzenia zgłoszonych znaków towarowych wśród argumentów przedstawionych przez skarżącą. Sąd uznał zatem, że Izba Odwoławcza należycie uwzględniła istnienie praktyki używania kolorów jako znaków pozycyjnych w sektorze rolnym, a zatem zarzut skarżącej nie został uwzględniony.

• błędnie uznała używanie kolorów czerwonego, żółtego i czarnego na maszynach rolniczych za istotny aspekt ustalenia braku charakteru odróżniającego znaków towarowych

Izba Odwoławcza, opierając się na przytoczonych przez skarżącą przykładach użycia kolorów czerwonego, żółtego i czarnego, uznała, że są to kolory powszechnie używane w sektorze rolnym przez różnych producentów. Sąd podkreślił, że okoliczność, iż kolory składające się na oznaczenie są powszechnie używane w odniesieniu do towarów lub usług zgłaszanych za pomocą tego oznaczenia, ma znaczenie przy ocenie jego charakteru odróżniającego. Jeśli dane kolory są często używane w danej branży, mogą pełnić mniej istotną funkcję w zakresie wskazywania pochodzenia towarów lub usług. W związku z tym odrzucił argumenty skarżącej, że powszechne używanie przedmiotowych kolorów w sektorze rolnym nie wpływa na charakter odróżniający znaku towarowego.

• błędnie uznała, że połączenie kolorów czerwonego, żółtego i czarnego pełni funkcję zabezpieczającą i sygnalizacyjną

Izba Odwoławcza uznała, że kolory czerwony, żółty i czarny pełnią funkcję sygnalizacyjną w odniesieniu do przedmiotowych towarów, w szczególności, gdy maszyny są na przykład zaparkowane lub znajdują się na drodze. Kolor żółty jest widoczny w warunkach słabego oświetlenia, a kolor czerwony przyciąga wzrok w ciągu dnia i jest powszechnie stosowany do celów bezpieczeństwa na maszynach rolniczych. Ponadto Izba podkreśliła, że kolor czarny w połączeniu z żółtym tworzy kontrast, który dodatkowo zwiększa widoczność produktów. Izba Odwoławcza, a następnie także Sąd uznały, że „czarno-żółta wstążka”, wbrew twierdzeniom skarżącej, nie może być uznana za charakterystyczny element graficzny, ponieważ nie ma charakteru odróżniającego i nie może przekazywać informacji o pochodzeniu towarów. Tym samym, zdaniem Sądu, połączenie kolorów czerwonego, żółtego i czarnego zostało uznane za pozbawione charakteru odróżniającego w kontekście tych znaków, ponieważ służyło przede wszystkim jako narzędzie zapewniające widoczność i bezpieczeństwo.

• nie zbadała zgłoszonych oznaczeń w całości

Izba Odwoławcza przeanalizowała różne elementy zgłoszonych znaków, biorąc pod uwagę postrzeganie kolorów przez właściwy krąg odbiorców. Izba stwierdziła, że kombinacja kolorów czerwonego, żółtego i czarnego stanowi prostą odmianę kolorów powszechnie stosowanych w sektorze rolnym i pełni funkcję zabezpieczającą. Izba Odwoławcza rozważyła konkretne rozmieszczenie tych kolorów na spornych towarach, wzięła pod uwagę całościowe wrażenie wywierane przez zgłoszone oznaczenia i sposób ich postrzegania przez odbiorców, wskazując, że rozpatrzyła oznaczenie jako całość. Tym samym Sąd uznał za bezzasadny argument skarżącej, że Izba Odwoławcza nie wzięła pod uwagę całościowej oceny znaku.

• błędnie uznała, że znaczenie mają pełnione przez oznaczenie funkcje inne niż wskazywanie pochodzenia towarów

Skarżąca twierdzi, że fakt, iż oznaczenie pełni również inne funkcje poza funkcją wskazywania pochodzenia, nie powinien mieć znaczenia dla oceny jego charakteru odróżniającego. Jednakże, jak słusznie zauważył EUIPO, argument ten nie ma znaczenia dla niniejszej sprawy. Głównym problemem jest bowiem to, że nie wykazano, iż zgłoszone znaki mogły pełnić funkcję wskazania pochodzenia towarów lub usług. Zgodnie z orzecznictwem znak towarowy musi umożliwiać odróżnianie towarów lub usług jednego przedsiębiorstwa od towarów lub usług innego przedsiębiorstwa, co stanowi jego podstawową funkcję. W niniejszej sprawie zgłoszone znaki towarowe, z uwagi na ich funkcje sygnalizacyjne i zabezpieczające oraz ich powszechne używanie w sektorze rolnym, nie zostały uznane za wystarczająco odróżniające, aby pełnić funkcję wskazania pochodzenia. W konsekwencji argumenty skarżącej odnoszące się do pełnienia przez oznaczenie innych funkcji nie wpływają na zasadność oceny, że znaki te nie mają charakteru odróżniającego.

Ostatecznie Sąd orzekł, że skarżąca nie była w stanie podważyć ustaleń Izby Odwoławczej, która uznała, że kombinacja kolorów na zgłoszonych oznaczeniach jest kombinacją kolorów powszechnie stosowaną w sektorze rolnym, niewskazującą na pochodzenie towarów. Tym samym skarżąca nie udowodniła naruszenia art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia 2017/1001, w związku z czym Sąd oddalił skargę w całości.

Podsumowanie

Wyrok ten wpisuje się w tematykę niskiej zdolności odróżniającej kolorów lub ich kombinacji. Nawet w przypadku znaków pozycyjnych, zgłaszający ubiegający się o ochronę nie mogą sięgać po kolory typowo używane w danym sektorze. Kolory lub kombinacje kolorów niezwykle rzadko udaje się zarejestrować jako znaki towarowe, a większość zgłoszeń kończy się odmową.

Istnieją jednak zgłaszający, którym udało się uzyskać ochronę dla oznaczeń towarów w klasie 12 Klasyfikacji Nicejskiej. Przykładowo, rejestracja koloru lub kombinacji kolorów jako znaku towarowego została dokonana przez Husqvarna AB (EUTM 004248399), jak również przez BMW (EUTM 002467876). Niemniej jednak takie przykłady są bardzo rzadkie.