Własność intelektualna często staje się źródłem sporów nie tylko między konkurentami, ale także między byłymi partnerami biznesowymi. Przyczyną są nieprecyzyjne zapisy umowne dotyczące praw do znaków towarowych, które prowadzą do rozbieżnych interpretacji i konfliktów. Sprawy dotyczące znaków BOTANICO, Bidah-Chaumel czy PryncyTeka, pokazują, jak brak jasnych postanowień może skutkować oskarżeniami o zgłoszenie znaku w złej wierze. Coraz częstsze spory przed Urzędem Patentowym RP i EUIPO, podkreślają znaczenie starannego konstruowania umów, aby uniknąć kosztownych batalii prawnych.
Często spory o własność intelektualną powstają nie tylko pomiędzy konkurencyjnymi przedsiębiorstwami, lecz również pomiędzy byłymi kontrahentami czy partnerami biznesowymi. Jest to spowodowane tym, że strony zawierające różne umowy, jak np. sprzedaż przedsiębiorstwa, często zaniedbują szczegółowe uregulowanie kwestii dotyczących praw własności intelektualnej. Postanowienia dotyczące używania lub przeniesienia praw własności intelektualnej bywają formułowane w sposób nieprecyzyjny, zaś niekiedy są pomijane w całości. W takim przypadku nietrudno o rozbieżną interpretację postanowień umownych przez kontrahentów i powstanie sporu. Przykładem takich sytuacji jest najnowsza decyzja Urzędu Patentowego RP w sprawie znaków BOMBARDINO (R.373789) i BOTANICO (R.373795), spór o znak towarowy Bidah-Chaumel (EUTM 18265413) przed Sądem Unii Europejskiej, czy spór o znak towarowy PryncyTeka (R.282822) przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.
1. BOMBARDINO i BOTANICO – decyzja Urzędu Patentowego RP z 11.02.2025 r. w sprawie Sp.135.2024
W listopadzie 2023 r. wnioskodawca zawarł ze spółką „X” umowę odstąpienia lokalu, w którym wnioskodawca prowadził wcześniej restaurację pod nazwą BOMBARDINO BOTANIK. Spółka „X” zobowiązała się w ww. umowie do nieużywania nazwy BOMBARDINO. W lokalu otworzyła restaurację o nazwie „BOTANICO”. Wnioskodawca rozpoczął natomiast prowadzenie restauracji pod nazwą BOMBARDINO TRATTORIA w innym lokalu. W grudniu 2023 r. spółka „X” zgłosiła dwa słowne znaki towarowe: BOMBARDINO (R.373789) i BOTANICO (R.373795) dla usług z klasy 43 klasyfikacji nicejskiej, m.in. dla usług gastronomicznych. Wnioskodawca wniósł o unieważnienie ww. znaków z uwagi na zgłoszenie ich w złej wierze. W konsekwencji spółka „X” zdecydowała się zrzec prawa ochronnego na znak towarowy BOMBARDINO (R.373789). Podkreśliła jednak, że znak towarowy BOTANICO nie został zgłoszony w złej wierze. Wskazała, że „Botanik” to nazwa osiedla w Lublinie, zaś w sąsiedztwie znajduje się m.in. „Hotel Botanik”.
Urząd Patentowy RP decyzją z 11.02.2025 r. w sprawie Sp.135.2024 oddalił wniosek o unieważnienie znaku towarowego BOTANICO. W ustnym uzasadnieniu wskazał, że w umowie łączącej strony spółka „X” zobowiązała się jedynie do nieużywania nazwy BOMBARDINO. Decyzja nie jest prawomocna.
Z uwagi na ustne uzasadnienie ww. decyzji nie są znane szczegóły dotyczące dokładnego brzmienia postanowienia o zobowiązaniu do nieużywania nazwy BOMBARDINO. Wydaje się jednak, że postanowienie było bardzo lakoniczne, pomijające fakt, że wcześniej w lokalu była prowadzona restauracja o nazwie BOMBARDINO BOTANIK. Strony chcąc uniknąć wszelkich wątpliwości mogły zatem wprowadzić do umowy postanowienia dotyczące również podobnych oznaczeń odnoszących się do drugiego członu nazwy restauracji, tj. BOTANIK.
2. Bidah-Chaumel – Wyrok Sądu z 4.09.2024 r., w sprawie T-452/23
Spór o znak towarowy Bidah-Chaumel powstał w wyniku sprzedaży spółki o nazwie Bidah y Chaumel, SL. Dotychczas nazwa spółki zawierała nazwisko Bidah, tj. nazwisko jednego ze wspólników spółki. Umowa sprzedaży zawierała postanowienie umowne: „Spółka zobowiązuje się również do zmiany nazwy firmy przed 30 sierpnia 2020 r. w celu usunięcia wszelkich odniesień do Nawal Bidah”. Po zawarciu umowy sprzedaży spółka zarejestrowała słowno-graficzny znak towarowy Bidah-Chaumel. Następnie zmieniła nazwę spółki na Bela Vizago Nature. Zdaniem spółki wspomniany zapis w umowie sprzedaży ograniczał się jedynie do nazwy spółki. Jednakże, według Pani Bidah, spółka zobowiązała się do usunięcia nazwy Bidah nie tylko z nazwy spółki, ale także z innych obszarów. Wydział Unieważnień EUIPO oraz Izba Odwoławcza uznały, że znak towarowy został zgłoszony w złej wierze. Sąd uchylił jednak te decyzje. Wskazał, że EUIPO nie ma kompetencji do interpretowania postanowień umowy, ponieważ mogą to robić wyłącznie sądy krajowe. Sąd wskazał, że dla oceny złej wiary znaczenie ma również fakt, iż nazwisko Bidah nie było dobrze znane.
3. PryncyTeka – Wyrok NSA z 28.03.2023 r., w sprawie II GSK 1348/19
W ww. sprawach, do sporów doszło z uwagi na nieprecyzyjnie sformułowane postanowienia dotyczące zobowiązania do nieużywania i niezgłaszania danych znaków towarowych. Podobny spór dotyczył również znaku towarowego PryncyTeka.
Wspólnikiem uprawnionego do znaku PryncyTeka jest „G.K.”, który w przeszłości był również wspólnikiem spółki wnioskującej o unieważnienie. Będąc już wspólnikiem uprawnionego, „G.K” sprzedał wnioskodawcy całą działalność związaną z marką D., dokonał sprzedaży znaków towarowych Pryncypałki oraz podpisał umowę o zakazie konkurencji. Po zawarciu ww. umów, uprawniony dokonał zgłoszenia znaku towarowego PryncyTeka.
Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że znak towarowy PryncyTeka został zgłoszony w złej wierze, m.in. ze względu na naruszenie zaufania wynikającego z wcześniejszych powiązań biznesowych i właścicielskich pomiędzy stronami. Sąd wskazał również, że dla oceny zamiaru zgłaszającego znak towarowy, znaczenie miało również istnienie podobieństwa przeciwstawionych znaków towarowych PryncyPałki oraz PryncyTeka, które były przeznaczone do oznaczania identycznych towarów.
Podsumowanie
Przed Urzędem Patentowym RP oraz EUIPO powstaje coraz więcej sporów, których podstawą jest zgłoszenie znaku towarowego w złej wierze. Co do zasady, sprawy te są szczególnie skomplikowane, gdyż strony sporu najczęściej łączą bardzo złożone relacje wzajemne. Ponadto, te same okoliczności obiektywne mogą być interpretowane w różny sposób, co powoduje, że ostateczny wynik sprawy jest bardzo trudny do przewidzenia.