Podmiot świadczący usługi z zakresu nadawania satelitarnego programów telewizyjnych musi uzyskać zezwolenie posiadaczy praw autorskich do rozpowszechniania utworów. Problem pojawia się, gdy podmiot świadczący takie usługi ma swoją siedzibę w innym państwie, niż odbiorcy jego kanałów. Na kanwie podobnej sprawy wypowiedział się TSUE w wyroku z dnia 25 maja 2023 r. (sygn. C‑290/21).

W postępowaniu przed sądem austriackim Stowarzyszenie AMK posiadał licencję na korzystanie z utworów muzycznych, uprawniającą je do wykonywania praw do nadawania na terytorium Austrii. Z kolei Canal+ z siedzibą w Luksemburgu oferował na terenie Austrii pakiety kodowanych kanałów telewizyjnych i radiowych, zlokalizowanych i nadawanych z terytorium innych państw członkowskich Unii Europejskiej.

Stowarzyszenie AMK zażądało od Canal+ zaniechania dalszego nadawania na terytorium Austrii i zapłaty odszkodowania. Wskazało, że ani w państwach, skąd nadawano sygnał, ani na terenie Austrii Stowarzyszenie nie udzieliło Canal+ zezwolenia na nadawanie. Stowarzyszenie uważało, że Canal+ powinien uzyskać jego zezwolenie na nadawanie na terytorium Austrii.

Canal+ kwestionował argumentację AMK. Twierdził, że wystarczająca jest zgoda dysponentów praw autorskich na terytorium państw, z których nadawany jest sygnał.

Sprawa trafiła aż do austriackiego Sądu Najwyższego. Zwrócił się on do TSUE z pytaniem, czy rzeczywiście niezbędne jest uzyskanie zezwolenia ze strony podmiotu posiadającego prawa autorskie w państwie, gdzie trafia nadawany sygnał.

Rozstrzygnięcie TSUE:

Trybunał orzekł, że art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy Rady 93/83/EWG z dnia 27 września 1993 r. w sprawie koordynacji niektórych zasad dotyczących prawa autorskiego oraz praw pokrewnych stosowanych w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drogą kablową należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy dostawca pakietów satelitarnych jest zobowiązany uzyskać w odniesieniu do czynności publicznego przekazu satelitarnego, w której uczestniczy, zezwolenie od danych podmiotów praw autorskich i praw pokrewnych, zezwolenie to powinno być uzyskane, tak jak zezwolenie udzielone danej organizacji radiowej i telewizyjnej, wyłącznie w państwie członkowskim, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane do łańcucha przekazu prowadzącego do satelity. Innymi słowy zatem, w ocenie TSUE, wystarczające jest uzyskanie zezwolenia w państwie, skąd sygnał jest nadawany, a nie – jak błędnie sądziło Stowarzyszenie AMK – również w państwie, gdzie sygnał ten dociera.

Trybunał przypomniał, że „z art. 2 dyrektywy 93/83 w związku z jej motywem 17 wynika, że wszelki publiczny przekaz satelitarny chronionych utworów wymaga zezwolenia podmiotów praw autorskich oraz że w celu ustalenia stosownego wynagrodzenia tych podmiotów za taki przekaz ich utworów należy uwzględnić wszystkie aspekty nadania, takie jak faktyczna i potencjalna liczba jego odbiorców”, zaś stosowne zezwolenie „winna w szczególności uzyskać osoba, która inicjuje taki przekaz lub bierze w nim udział w taki sposób, iż poprzez ten przekaz udostępnia chronione utwory nowemu kręgowi odbiorców, to znaczy odbiorcom, którzy nie zostali uwzględnieni przez autorów chronionych dzieł w ramach zezwolenia udzielonego innej osobie”.

TSUE dodał jednak, że „z brzmienia art. 1 ust. 2 lit. b) dyrektywy 93/83 oraz z systematyki tegoż art. 1 ust. 2 lit. a)–c) wynika, że w przypadku gdy dostawca pakietów satelitarnych jest zobowiązany uzyskać, w odniesieniu do publicznego przekazu satelitarnego, w którym uczestniczy, zezwolenie od danych podmiotów praw autorskich i praw pokrewnych, zezwolenie to powinno być uzyskane, tak jak zezwolenie udzielone danej organizacji radiowej i telewizyjnej, wyłącznie w państwie członkowskim, w którym sygnały będące nośnikami programu są wprowadzane do łańcucha przekazu prowadzącego do satelity”.

Komentarz:

W dobie pędzącej globalizacji orzeczenie wydaje się szczególnie istotne. Coraz częściej bowiem będąc w jednym państwie możemy odbierać sygnał nadawany z terytorium innego państwa. Najnowszy wyrok TSUE rozstrzyga problematyczne zagadnienie praw autorskich, jakie towarzyszy takim transgranicznym procederom.