AKTUALNOŚCI

Nowelizacja dotycząca sądów ds. własności intelektualnej w Polsce opracowanie – Żuraw Gierszewski sp. j.

20.07.2020 | News, PL

Nowelizacja dotycząca sądów ds. własności intelektualnej w Polsce opracowanie – Żuraw Gierszewski sp. j.

lip 20, 2020

Po wielu latach dyskusji i przygotowań 1 lipca 2020 r. w Polsce zaczęło działać 5 sądów  okręgowych do spraw własności intelektualnej, w Warszawie, Lublinie, Poznaniu, Gdańsku i Katowicach oraz dwa apelacyjne w Poznaniu i Warszawie[1].

Do spraw stanowiących sprawy własności intelektualnej należą (art. 47089 kpc):

  • ochrona praw autorskich i pokrewnych;
  • ochrona praw własności przemysłowej;
  • ochrona innych praw na dobrach niematerialnych;

a także

  • zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji;
  • ochrona dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczy ona wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług;
  • ochrona dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą.

Sąd Okręgowy w Warszawie jest wyznaczony jako jedyny właściwy do orzekania w sprawach własności intelektualnej dotyczących programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym.

Sprawy dotyczące znaków towarowych UE i wspólnotowych wzorów przemysłowych należą do kompetencji ww. pięciu sądów okręgowych.[2]

Wraz z powstaniem sądów ds. własności intelektualnej znowelizowano KPC[3]. Wprowadzone zostały przepisy o postępowaniu w sprawach własności intelektualnej (Dział IV g KPC). Za najistotniejsze jednolite uregulowania dla wszystkich spraw własności intelektualnej, które uwzględniają ich specyfikę i mają na celu usprawnienie ich rozpoznawania,  należy  uznać:

Zmiany w zakresie zasądzania roszczeń pieniężnych. Możliwe będzie zasądzenie przez sąd odpowiedniej sumy według oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy,  jeżeli w sprawie o naruszenie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe (art. 47993 KPC).

Przepisy o zabezpieczeniu środków dowodowych. Przepisy te mają zastosowanie do każdej osoby, w której władaniu znajduje się środek dowodowy, lub która może umożliwić jego zabezpieczenie, a nie tylko do potencjalnego naruszyciela. Sąd może udzielić zabezpieczenia środka dowodowego na wniosek uprawnionego zarówno przed wszczęciem postępowania jak i w jego toku. We wniosku uprawniony musi uprawdopodobnić roszczenie i interes prawny w zabezpieczeniu. Interes prawny występuję w szczególności, gdy brak żądanego zabezpieczenia uniemożliwia lub poważnie utrudnia przytoczenie lub udowodnienie istotnych faktów, oraz gdy zachodzi ryzyko zniszczenia środka dowodowego (art. 47996 KPC i następne). Celem regulacji jest nie tylko przeprowadzenie dowodu, ale przede wszystkim pozyskanie informacji o naruszeniu, a w konsekwencji ułatwienie sformułowania pozwu.

Sąd orzeka w sposób dowolny co do sposobu zabezpieczenia, w szczególności może zasądzić odebranie i zabezpieczenie wszystkich naruszających towarów, czy dokumentów. Ponadto, podczas wykonywania zabezpieczenia komornik odbiera przedmioty oraz sporządza protokół bez udziału uprawnionego. Sąd może wezwać biegłego, aby wziął udział w wykonaniu postanowienie o zabezpieczeniu środka dowodowego. W sytuacji, gdy sąd udziela zabezpieczenia środka dowodowego przed wszczęciem postępowania, wyznacza termin na wniesienie pozwu.

Przepisy o wyjawieniu lub wydaniu środka dowodowego. W sprawie o naruszenie prawa własności intelektualnej z żądaniem wyjawienia lub wydania środka dowodowego może wystąpić powód, który uprawdopodobni roszczenie. Może skierować takie żądanie tylko przeciwko pozwanemu. W sytuacji uwzględnienia wniosku, sąd określi termin wyjawienia lub wydania żądanego środka dowodowego przez pozwanego. Postanowienie sądu podlega wykonaniu z chwilą jego wydania. Jeżeli pozwany uchyla się od wykonania tego postanowienia sąd może nałożyć na niego sankcje w postaci obowiązku zwrotu kosztów postępowania niezależnie od wyniku sprawy lub uznać za ustalone fakty, które mają zostać stwierdzone za pomocą tego środka.

Przepisy dotyczące wezwania do udzielenia informacji mają zastosowanie do osób, w tym również do pozwanego, które posiadają żądane informacje. Zgodnie z art. 479113 KPC sąd może wezwać naruszającego do udzielenia informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług, jeżeli jest to niezbędne dla dochodzenia roszczenia. Z wnioskiem w tej sprawie występuje uprawniony, który musi wykazać w sposób wiarygodny okoliczności wskazujące na naruszenie prawa, ale nie musi wykazywać interesu prawnego.

Jednakże wezwanie do udzielenia informacji dotyczy wyłącznie informacji z katalogu zamkniętego (art. 479115 KPC). Są to informacje dotyczące ilości wyprodukowanych towarów lub świadczonych usług oraz cen otrzymanych w zamian; informacje o firmie, siedzibie producenta czy dystrybutora towarów i usług.

Przepisy te mają zastosowanie także do osób nienaruszających prawa, które posiadają lub  dostarczają towary lub wykonują usługi w rozmiarze świadczącym o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej usługi z naruszeniem prawa własności intelektualnej przez inną osobę. (art. 479114 KPC)

Nowelizacja wprowadza także powództwa szczególne w sprawach własności intelektualnej:

  • powództwo wzajemne w sprawach o naruszenie prawa do znaku towarowego lub wzoru przemysłowego jest dopuszczalne, jeżeli obejmuje żądanie unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy lub obejmuje żądanie unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. Ponadto powództwo to jest dopuszczalne jeżeli roszczenie wzajemne jest w związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Można je wytoczyć nie później niż w odpowiedzi na pozew.

Możliwe jest wytoczenie powództwa wzajemnego także w sytuacji żądania unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na wspólny znak towarowy, wspólnego prawa ochronnego na znak towarowy, prawa ochronnego na znak towarowy gwarancyjny, uznania na terytorium Polski ochrony międzynarodowego znaku towarowego, a także do żądania unieważnienia uznania na terytorium Polski ochrony międzynarodowego wzoru przemysłowego.

Podkreślenia wymaga przepis, stanowiący, że sąd jest związany podstawą prawną unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa wskazaną przez powoda wzajemnego. (art. 479124 KPC).

Z momentem wytoczenia powództwa wzajemnego sąd zwraca się do Urzędu Patentowego RP z żądaniem udzielenia informacji co do stanu sprawnego spornego prawa. Jeżeli toczy się już postępowanie w tej sprawie przez Urzędem Patentowym sąd zawiesza postępowanie. W sytuacji prawomocnego zakończenia sprawy przed Urzędem Patentowym co do przedmiotu powództwa wzajemnego, sąd odrzuca pozew wzajemny.

  • powództwo o ustalenie, że podjęte lub zamierzone przez powoda czynności nie stanowią naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji. Powód występując z tym powództwem musi wykazać istnienie interesu prawnego. Interes prawny występuje gdy pozwany uznał dokonane czynności za naruszające ww. prawo lub gdy nie potwierdził w wyznaczonym terminie, że czynności, których dotyczy powództwo, nie stanowią naruszenia ww. praw.

Zgodnie z przepisami intertemporalnymi powyższe przepisy nie będą stosowane w sprawach wszczętych i niezakończonych w danej instancji lub przed Sądem Najwyższym do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej, które podlegałyby rozpoznaniu w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej.

Właściwy do rozpoznania takiej sprawy pozostaje sąd właściwy według przepisów dotychczasowych.

[1] Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie przekazania niektórym sądom apelacyjnym rozpoznawania spraw własności intelektualnej z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów apelacyjnych (Dz. U. 2020 r. poz. 1151)

[2] Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie wyznaczenia sądów okręgowych właściwych do rozpoznawania spraw z zakresu ochrony unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych (Dz. U. 2020 r. poz. 1150)

[3] Ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2020 poz. 288)

 

Przypisy:

Po wielu latach dyskusji i przygotowań 1 lipca 2020 r. w Polsce zaczęło działać 5 sądów  okręgowych do spraw własności intelektualnej, w Warszawie, Lublinie, Poznaniu, Gdańsku i Katowicach oraz dwa apelacyjne w Poznaniu i Warszawie[1].

.Do spraw stanowiących sprawy własności intelektualnej należą (art. 47089 kpc):

  • ochrona praw autorskich i pokrewnych;
  • ochrona praw własności przemysłowej;
  • ochrona innych praw na dobrach niematerialnych;

a także

  • zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji;
  • ochrona dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczy ona wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług;
  • ochrona dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą.

Sąd Okręgowy w Warszawie jest wyznaczony jako jedyny właściwy do orzekania w sprawach własności intelektualnej dotyczących programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym.

Sprawy dotyczące znaków towarowych UE i wspólnotowych wzorów przemysłowych należą do kompetencji ww. pięciu sądów okręgowych.[2]

Wraz z powstaniem sądów ds. własności intelektualnej znowelizowano KPC[3]. Wprowadzone zostały przepisy o postępowaniu w sprawach własności intelektualnej (Dział IV g KPC). Za najistotniejsze jednolite uregulowania dla wszystkich spraw własności intelektualnej, które uwzględniają ich specyfikę i mają na celu usprawnienie ich rozpoznawania,  należy  uznać:

Zmiany w zakresie zasądzania roszczeń pieniężnych. Możliwe będzie zasądzenie przez sąd odpowiedniej sumy według oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy,  jeżeli w sprawie o naruszenie sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe (art. 47993 KPC).

Przepisy o zabezpieczeniu środków dowodowych. Przepisy te mają zastosowanie do każdej osoby, w której władaniu znajduje się środek dowodowy, lub która może umożliwić jego zabezpieczenie, a nie tylko do potencjalnego naruszyciela. Sąd może udzielić zabezpieczenia środka dowodowego na wniosek uprawnionego zarówno przed wszczęciem postępowania jak i w jego toku. We wniosku uprawniony musi uprawdopodobnić roszczenie i interes prawny w zabezpieczeniu. Interes prawny występuję w szczególności, gdy brak żądanego zabezpieczenia uniemożliwia lub poważnie utrudnia przytoczenie lub udowodnienie istotnych faktów, oraz gdy zachodzi ryzyko zniszczenia środka dowodowego (art. 47996 KPC i następne). Celem regulacji jest nie tylko przeprowadzenie dowodu, ale przede wszystkim pozyskanie informacji o naruszeniu, a w konsekwencji ułatwienie sformułowania pozwu.

Sąd orzeka w sposób dowolny co do sposobu zabezpieczenia, w szczególności może zasądzić odebranie i zabezpieczenie wszystkich naruszających towarów, czy dokumentów. Ponadto, podczas wykonywania zabezpieczenia komornik odbiera przedmioty oraz sporządza protokół bez udziału uprawnionego. Sąd może wezwać biegłego, aby wziął udział w wykonaniu postanowienie o zabezpieczeniu środka dowodowego. W sytuacji, gdy sąd udziela zabezpieczenia środka dowodowego przed wszczęciem postępowania, wyznacza termin na wniesienie pozwu.

Przepisy o wyjawieniu lub wydaniu środka dowodowego. W sprawie o naruszenie prawa własności intelektualnej z żądaniem wyjawienia lub wydania środka dowodowego może wystąpić powód, który uprawdopodobni roszczenie. Może skierować takie żądanie tylko przeciwko pozwanemu. W sytuacji uwzględnienia wniosku, sąd określi termin wyjawienia lub wydania żądanego środka dowodowego przez pozwanego. Postanowienie sądu podlega wykonaniu z chwilą jego wydania. Jeżeli pozwany uchyla się od wykonania tego postanowienia sąd może nałożyć na niego sankcje w postaci obowiązku zwrotu kosztów postępowania niezależnie od wyniku sprawy lub uznać za ustalone fakty, które mają zostać stwierdzone za pomocą tego środka.

Przepisy dotyczące wezwania do udzielenia informacji mają zastosowanie do osób, w tym również do pozwanego, które posiadają żądane informacje. Zgodnie z art. 479113 KPC sąd może wezwać naruszającego do udzielenia informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług, jeżeli jest to niezbędne dla dochodzenia roszczenia. Z wnioskiem w tej sprawie występuje uprawniony, który musi wykazać w sposób wiarygodny okoliczności wskazujące na naruszenie prawa, ale nie musi wykazywać interesu prawnego.

Jednakże wezwanie do udzielenia informacji dotyczy wyłącznie informacji z katalogu zamkniętego (art. 479115 KPC). Są to informacje dotyczące ilości wyprodukowanych towarów lub świadczonych usług oraz cen otrzymanych w zamian; informacje o firmie, siedzibie producenta czy dystrybutora towarów i usług.

Przepisy te mają zastosowanie także do osób nienaruszających prawa, które posiadają lub  dostarczają towary lub wykonują usługi w rozmiarze świadczącym o faktycznym prowadzeniu działalności gospodarczej usługi z naruszeniem prawa własności intelektualnej przez inną osobę. (art. 479114 KPC)

Nowelizacja wprowadza także powództwa szczególne w sprawach własności intelektualnej:

  • powództwo wzajemne w sprawach o naruszenie prawa do znaku towarowego lub wzoru przemysłowego jest dopuszczalne, jeżeli obejmuje żądanie unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy lub obejmuje żądanie unieważnienia prawa z rejestracji wzoru przemysłowego. Ponadto powództwo to jest dopuszczalne jeżeli roszczenie wzajemne jest w związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. Można je wytoczyć nie później niż w odpowiedzi na pozew.

Możliwe jest wytoczenie powództwa wzajemnego także w sytuacji żądania unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego na wspólny znak towarowy, wspólnego prawa ochronnego na znak towarowy, prawa ochronnego na znak towarowy gwarancyjny, uznania na terytorium Polski ochrony międzynarodowego znaku towarowego, a także do żądania unieważnienia uznania na terytorium Polski ochrony międzynarodowego wzoru przemysłowego.

Podkreślenia wymaga przepis, stanowiący, że sąd jest związany podstawą prawną unieważnienia lub stwierdzenia wygaśnięcia prawa wskazaną przez powoda wzajemnego. (art. 479124 KPC).

Z momentem wytoczenia powództwa wzajemnego sąd zwraca się do Urzędu Patentowego RP z żądaniem udzielenia informacji co do stanu sprawnego spornego prawa. Jeżeli toczy się już postępowanie w tej sprawie przez Urzędem Patentowym sąd zawiesza postępowanie. W sytuacji prawomocnego zakończenia sprawy przed Urzędem Patentowym co do przedmiotu powództwa wzajemnego, sąd odrzuca pozew wzajemny.

  • powództwo o ustalenie, że podjęte lub zamierzone przez powoda czynności nie stanowią naruszenia patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji. Powód występując z tym powództwem musi wykazać istnienie interesu prawnego. Interes prawny występuje gdy pozwany uznał dokonane czynności za naruszające ww. prawo lub gdy nie potwierdził w wyznaczonym terminie, że czynności, których dotyczy powództwo, nie stanowią naruszenia ww. praw.

Zgodnie z przepisami intertemporalnymi powyższe przepisy nie będą stosowane w sprawach wszczętych i niezakończonych w danej instancji lub przed Sądem Najwyższym do dnia wejścia w życie ustawy nowelizującej, które podlegałyby rozpoznaniu w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej.

Właściwy do rozpoznania takiej sprawy pozostaje sąd właściwy według przepisów dotychczasowych.

PRZYPISY:18

[1] Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie przekazania niektórym sądom apelacyjnym rozpoznawania spraw własności intelektualnej z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów apelacyjnych (Dz. U. 2020 r. poz. 1151)

[2] Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie wyznaczenia sądów okręgowych właściwych do rozpoznawania spraw z zakresu ochrony unijnych znaków towarowych i wzorów wspólnotowych (Dz. U. 2020 r. poz. 1150)

[3] Ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2020 poz. 288)

Zobacz też:

Ciężar dowodu w kolejnej sprawie przed TSUE

18 stycznia 2024 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C-367/21 dot. wniosku o wydanieorzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożonym przez Sąd Okręgowy w Warszawie. W swoimwyroku Trybunał wskazał na możliwość odwrócenia ciężaru dowodu w przypadkuwyczerpania praw z unijnego...

Spostrzeżenia na temat decyzji w sprawie Pałacu Kultury i Nauki

6 lutego 2024 r. Kolegium Orzekające Urzędu Patentowego zadecydowało w sprawie wniosku o unieważnienie prawa ochronnego na graficzny znak przedstawiający budynek Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie: Pałac został wybudowany w latach pięćdziesiątych XX wieku i choć jest...

Kontakt

Zapraszamy do kontaktu lub wizyty w naszej kancelarii

Warszawa

ul. Sobieszyńska 35,
00-764 Warszawa
tel. +48 664 948 372

Formularz kontaktowy

2 + 2 =